زمان مطالعه: 4 دقیقه
ژانر معیاری است که به طبقه‌بندی انواع هنر (به‌ویژه فیلم‌ها و داستان‌ها) می‌پردازد. یکی از ژانرهای کمتر شناخته‌شده در سینما، نئو-نوآر (Neo-Noir) است که از ژانر کلاسیک نوآر (Noir) توسعه یافته و سبک، فرم و محتوای آن را بهبود بخشیده است. نوآر یک جنبش سینمایی در آمریکا بوده که بعد از جنگ جهانی دوم پدید آمده است. ژانر نئو-نوآر به‌عنوان فیلم تاریک تعریف می‌شود و بر دیدگاهی بسیار تلخ و واقع‌گرایانه از بشریت تمرکز دارد. همچنین این ژانر دارای پایان‌های طبیعی تحت تأثیر رئالیسم و نئورئالیسم است. این ژانر بیشتر یک سبک فیلم‌سازی به شمار می‌آید و به همین دلیل نمی‌توان آن را یک ژانر مستقل در نظر گرفت. این سبک و تکنیک سینمایی از هنرهای آلمانی الهام گرفته شده است و در طول ۸۰ سال پیدایش این سبک، ویژگی‌های سبکی‌اش حفظ شده‌اند. نئو-نوآر، سبکی که تاریکی، جنایت و روان‌شناسی را در هم می‌آمیزد! بیایید امروز این سبک را بیشتر با هم بررسی کنیم.
-
ویژگی‌های فیلم نئو-نوآر:
- اغلب آثار این ژانر جنبه روان‌شناختی دارند و داستان‌هایی را که با انتقام و عدالت ارتباط دارند، در بر می‌گیرند. در واقع، این ژانر می‌تواند با ژانرهای روان‌شناختی دلهره‌آور (Psychological Thriller)، معمایی، اکشن و فیلم‌های تعلیقی (Suspense Film) همراه باشد.
- شخصیت‌های اصلی داستان حول محور شخصیت‌های ضدقهرمان شکل می‌گیرند. این کاراکترها معمولاً دارای اخلاقی مبهم، نگاهی بدبینانه به جهان و حالتی منزوی و طردشده از جامعه هستند.
- در تمام این فیلم‌ها با یک فضای داستانی (Setting) مشابه مواجه هستیم؛ خیابان‌های تاریک با نورهای ضعیف چراغ‌های خیابانی، اجساد و کاراکترهایی با سرنوشت مبهم، زمان شب یا هوای بارانی، حال و هوای تیره، خشونت و داستان‌های مرموز از جمله ویژگی‌های فضای نئو-نوآر به شمار می‌روند.
- حضور فم فتال (زن اغواگر)، که از فیلم‌های کلاسیک نوآر الهام گرفته شده است، معمولاً با هدف گمراه کردن شخصیت اصلی و آسیب زدن به او وارد داستان می‌شود.
- پارانویا و انزوای شخصیت اصلی باعث بروز درگیری او با سایر شخصیت‌ها (معمولاً جنایتکاران داستان) می‌شود و روند داستانی فیلم را پیش می‌برد.
- یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این ژانر نحوه فیلم‌برداری و نورپردازی آن است. زاویه کج دوربین (مایل هلندی)، سایه و نورپردازی با کنتراست بسیار بالا و استفاده از ترکیب‌های رنگ محدود از جمله عواملی هستند که فیلم‌های نئو-نوآر را منحصربه‌فردتر می‌کنند.
-
معرفی فیلم‌هایی با ژانر نئو-نوآر:
-
بلید رانر ۲۰۴۹ (Blade Runner 2049)
سال تولید: ۲۰۱۷
کارگردان: دنی ویلنوو
بازیگران: رایان گاسلینگ، آنا د آرماس، جرد لتو
امتیاز: ۸ از ۱۰ (IMDb)
ژانر: علمی‌تخیلی، اکشن، مهیج (Thriller)
یکی از فیلم‌هایی است که سبک نئو-نوآر را به بهترین شکل نمایش می‌دهد. رایان گاسلینگ در این سبک فیلم‌های متعددی بازی کرده و یکی از چهره‌های شناخته‌شده در این زمینه است. این فیلم درباره اتفاقاتی است که در سال ۲۰۴۹ رخ می‌دهد و کی (Officer K)، با بازی رایان گاسلینگ، که نوعی آدم مصنوعی است، رازهایی از جامعه را آشکار می‌کند که باعث وقوع درگیری‌ها و بی‌ثباتی‌های زیادی می‌شود...
سال تولید: ۱۹۹۵
کارگردان: دیوید فینچر
بازیگران: برد پیت، مورگان فریمن، گوئینت پالترو
امتیاز: ۸.۶ از ۱۰ (IMDb)
ژانر: روان‌شناختی دلهره‌آور، جنایی، اکشن
یکی از شاهکارهای فیلم‌های جنایی که توسط دیوید فینچر (کارگردان فیلم‌های Fight Club، Gone Girl، Zodiac و...) ساخته شده و معنا و مفهوم عمیقی از ذهن انسان‌ها را در قالب نئو-نوآر بیان می‌کند. این موضوع باعث شده عناصر داستان (Story Elements) در جای درست خود در فیلم قرار بگیرند و تمام اتفاقات داستان با هدفمندی کامل کارگردان به وقوع بپیوندند. داستان فیلم درباره کارآگاهی به نام سامرست (مورگان فریمن) و شریکش دیوید میلز (برد پیت) است که در تلاش‌اند قاتلی را که مرتکب قتل‌های زنجیره‌ای بر اساس گناهان هفت‌گانه است، دستگیر کنند...
سال تولید: ۲۰۱۱
کارگردان: نیکولاس ویندینگ
بازیگران: رایان گاسلینگ، کری مولیگان، اسکار ایزاک
امتیاز: ۷.۸ از ۱۰ (IMDb)
ژانر: اکشن، عاشقانه، جنایی، درام
این فیلم به‌وضوح در ژانر نئو-نوآر و نوآر قرار دارد و تقریباً تمام ویژگی‌های اصلی این ژانر را که پیش‌تر اشاره شد، در بر می‌گیرد. این موضوع را به روشنی از روی شخصیت‌پردازی‌ها می‌توان متوجه شد. این فیلم به نویسندگی حسین امینی و کارگردانی ویندینگ ساخته شده است. داستان فیلم درباره یک راننده بدلکار هالیوودی است که برای خلافکاران و دزدان نیز رانندگی می‌کند و پس از وقوع اتفاقاتی، پلیس‌ها و خلافکاران دیگر به دنبالش هستند…
-
باشگاه مبارزه (Fight Club)
سال تولید: ۱۹۹۹
کارگردان: دیوید فینچر
بازیگران: برد پیت، ادوارد نورتون، هلنا بونهام کارتر
امتیاز: ۸.۸ از ۱۰ (IMDb)
ژانر: اکشن، مهیج، کمدی سیاه، روان‌شناختی
این فیلم به‌وضوح نشان‌دهنده تکمیل سبک نئو-نوآر با کمدی سیاه است. به طوری که تمام ژانرهای استفاده‌شده در این فیلم با هم ترکیب شده و در مجموع، داستانی را با زاویه دید اول‌شخص به ما نشان می‌دهد و ذهن ما را درگیر عکس‌العمل‌ها و مشکلات پیش‌آمده برای کاراکتر اصلی می‌کند. راوی (ادوارد نورتون) با مشکلات بی‌خوابی مواجه شده است. زمانی که برای درمان مشکلش اقدام می‌کند، با دو نفر آشنا می‌شود که زندگی او را از یکنواختی درمی‌آورند…
- راننده تاکسی (Taxi Driver)
سال تولید: ۱۹۷۶
کارگردان: مارتین اسکورسیزی
بازیگران: رابرت دنیرو، جودی فاستر، آلبرت بروکس
امتیاز: ۸.۲ از ۱۰ (IMDb)
ژانر: مهیج، روان‌شناختی
این فیلم یکی از بهترین نئو-نوآرهایی است که وجود دارد. اسکورسیزی، که سابقه‌ای بلندبالا در ساخت فیلم‌های روان‌شناختی دارد، نئو-نوآر را به‌خوبی با آن ژانر پیوند داده است. این فیلم با وجود اینکه حدود ۵۰ سال پیش اکران شده، همچنان جزو مهم‌ترین و بحث‌برانگیزترین فیلم‌های سینماست. این فیلم چهار نامزدی اسکار (بهترین فیلم، بهترین بازیگر مرد، بهترین بازیگر مکمل زن، موسیقی فیلم) داشته اما موفق به کسب هیچ‌کدام نشد؛ بااین‌حال، برنده نخل طلایی شد و جوایزی را برای بازیگرانش، از جمله جودی فاستر، به ارمغان آورد.
تمام این فیلم‌ها با موضوعات و حتی ژانرهای متفاوت، در سبک نئو-نوآر ساخته شده‌اند و توانسته‌اند عناصر مهم داستانی از جمله فضای داستان (Setting)، پیرنگ (Plot) و شخصیت‌ها را بر اساس قالب‌ها و ویژگی‌های این سبک به‌خوبی بیان کنند. از جمله کارگردان‌هایی که توانسته‌اند به شیوه‌های مختلف این سبک را به تصویر بکشند، می‌توان به مارتین اسکورسیزی، دیوید فینچر، کوئنتین تارانتینو و... اشاره کرد.
از دنیای فانتزی محبوبتون بیشتر بخونین:
پشمام واقعاً نمیدونستم یعنی جین‌وو از همه قوی تر میشه بعد...
فانتزی مگ